CIVITAS: Πιο καθαρές, καλύτερες μετακινήσεις στις πόλεις

Γράφει ο Οδυσσέας Σαββόπουλος 
Στις 6 Ιουνίου η CIVITAS ,πανευρωπαϊκή οργάνωση για καλύτερες πόλεις η οποία χρηματοδοτείται από την ΕΕ, διοργάνωσε ένα διαδικτυακό σεμινάριο (webinar) στο οποίο συμμετείχαν εκπρόσωποι πολλών πόλεων όλης της Ευρώπης οι οποίες επιθυμούν να αναπτύξουν, ή να βελτιώσουν ή και να διαδώσουν την χρήση του ποδηλάτου ως μέσο μετακίνησης .Στόχος του CIVITAS είναι καθαρότερες πόλεις και ένα αστικό περιβάλλον που που δεν ελέγχετε από τους οδηγούς αυτοκινήτων. Στο σεμινάριο αυτό πήρα μέρος ως τοπικός συντονιστής ποδηλατικής πολιτικής και εκπρόσωπος του EUROVELO στον Νομό Πέλλας. Δυστυχώς η πρόταση μου στον δήμαρχο Πέλλας να εκπροσωπήσω τον Δήμο Πέλλας επίσημα, δεν απαντήθηκε ποτέ,...
(με ότι σημαντικά και ωφέλιμα θα σήμαινε αυτό). Παρ όλα αυτά η ιδιωτική πρωτοβουλία πολλές φορές αντικαθιστά τις δύσκαμπτες δομές και λειτουργίες ενός φορέα, ξεπερνώντας εμπόδια που κάποιοι που φοβούνται μην χάσουν τις "θεσούλες" τους θέτουν. Ελπίζω και εύχομαι ο Δήμαρχος Πέλλας να συνειδητοποιήσει πόσο σημαντικό είναι ο Δήμος μας να μπει σ όλα τα σχετικά προγράμματα (βλ. EUROVELO, CIVITAS, LIFECYCLE) με όραμα μακροπρόθεσμο και πολλαπλά οφέλη για τους μελλοντικούς πολίτες που τώρα στα δημοτικά σχολεία αγαπούν το ποδήλατο αλλά αποθαρρύνονται να το χρησιμοποιούν για πολλούς λόγους. Συμπερασματικά ο Δήμος θα πρέπει να δημιουργήσει το γραφείο "βιώσιμης μετακίνησης" μέσω του οποίου μπορούν να υλοποιηθούν πάρα πολλές δράσεις και προγράμματα που θα συμβάλλουν στην βελτίωση της ζωής των πολιτών στην πόλη, αλλά και στον χαρακτήρα των μελλοντικών πολιτών. Προτάθηκε επίσης στον κατά τα άλλα αγαπητό Δήμαρχο να υπογράψει τις Χάρτες Βρυξελλών και Σεβίλλης ,που αφορούν στην υλοποίηση προγραμμάτων βιώσιμης μετακίνησης, αλλά κι αυτή η πρόταση δεν απαντήθηκε ποτέ (στην χώρα μας προεκλογική περίοδος σημαίνει ακινητοποίηση οποιασδήποτε θετικής δράσης φαίνεται). Επειδή όμως θεωρώ συστατικά της δημοκρατίας την σωστή ενημέρωση των πολιτών και την ενασχόληση με τα κοινά, έχω μεταφράσει τις πιο κύριες παρουσιάσεις του σεμιναρίου τις οποίες και θα παρουσιάσω για όσους πιθανόν ενδιαφέρονται. Ένας αδιάφορος Δήμος δεν σημαίνει ότι οι πολίτες που ενδιαφέρονται θα τα παρατήσουν. Μπορούν να δημιουργηθούν ομάδες, κοινοπραξίες, ΜΚΟ οι οποίες μπορούν να υλοποιήσουν τα σχετικά πολύ σημαντικά προγράμματα και να προκαλέσουν ένα αεράκι αισιοδοξίας στους νέους, ειδικά στις στενάχωρες μέρες που ζούμε που βομβαρδίζονται με καταθλιπτικές ειδήσεις από τον "κόσμο των μεγάλων". Το λέω αυτό διότι διαπιστώνω με χαρά την επιθυμία πολλών παιδιών να μάθουν, να συμμετέχουν σε ότι έχει σχέση με το ποδήλατο. Κι ας ακούμε συχνότατα τους οκνηρούς συμπολίτες μας "τα Γιαννιτσά δεν κάνουν για ποδήλατο". Τόσο ξέρουν τόσο λένε. Το θέμα είναι να μην επηρεάζει η αρτηριοσκληρωτική τους αντίληψη την πρόοδο. Και ας συνειδητοποιήσουμε επίσης ότι ο ευρύτερος Δήμος μας είναι ένα κομβικό σημείο για δύο πανευρωπαϊκές ποδηλατικές διαδρομές του EUROVELO, η υλοποίηση των οποίων και η ενεργή μας συμμετοχή μόνο καλό θα προκαλέσει, ανάπτυξη και θέσεις εργασίας μέσα στο πλαίσιο μιας βιώσιμης ανάπτυξης που είναι και το ζητούμενο. Και ζωτικής σημασίας αναλογιζόμενοι τα ποσοστά ανεργίας στους νέους. (στις 28 Μαρτίου είχε γίνει στο Πνευματικό Κέντρο η πρώτη παρουσίαση του EUROVELO και των δυνατοτήτων που αυτό προσφέρει στην περιοχή, αλλά δυστυχώς η προσέλευση δεν ήταν ικανοποιητική, και μου έκανε εντύπωση η απουσία των ποδηλατών που συμμετέχουν στις ποδηλατοβόλτες της Τετάρτης, εκτός ενός. Πάντως η παρουσία του δημάρχου μας έκανε αισιόδοξους, αλλά η συνέχεια δεν είναι αυτή που θα έπρεπε. 
1ο παράδειγμα / παρουσίαση από την υπεύθυνη του Δήμου Usti nad Laben της Τσεχίας, Katerina Ontabcova μια περίπτωση που μοιάζει με την δική μας. Η πόλη έχει πολύ λίγο χώρο στους δρόμους αφιερωμένο στην ποδηλατική μετακίνηση και μικρό αριθμό ποδηλάτων. ΣΤΟΧΟΙ Βελτίωση των συνθηκών ποδηλασίας στην πόλη Παροχή πολυεπίπεδης πληροφόρησης σχετικά με ευκαιρίες και δυνατότητες για ποδηλασία, σέρβις, περιοχές προορισμού? ενδιαφέροντος (Ιστοσελίδα) Βελτίωση ποδηλατικών υποδομών και παρεχομένων υπηρεσιών - βλ. μελέτη σκοπιμότητας Χρήση των αποτελεσμάτων του ελέγχου ποδηλατικής πολιτικής που έγινε στην πόλη(BYPAD) και εφαρμογή των προτεινόμενων δράσεων ΕΜΠΟΔΙΑ-ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ – ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ 1.αντίξοο μορφολογικό περιβάλλον (λεκάνη ποταμού περιτριγυρισμένη από λόφους) 2.Ανεπαρκής ποδηλατική πολιτική.. α) οι αστικές ποδηλατικές διαδρομές οδηγούν σε δρόμους έντονης κυκλοφορίας μηχανοκίνητων οχημάτων β)δεν υπάρχουν ειδικές λωρίδες για ποδηλασία, δεν υπάρχει προτεραιότητα για τους ποδηλάτες, υπάρχει μόνο ένας απομονωμένος ποδηλατόδρομος δίπλα στις όχθες του ποταμού Elber. 3. χαμηλός προϋπολογισμός για την βελτίωση της υπάρχουσας κατάστασης σχετικά με την μετακίνηση ποδηλάτων ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΔΡΑΣΕΩΝ Δημιουργία και λειτουργία διαδικτυακής πύλης για τους ποδηλάτες (τοπικούς επισκέπτες) Προτάθηκε μια κύρια ποδηλατική διαδρομή η οποία θα ενώνει τις διεθνείς ποδηλατικές διαδρομές της περιοχής με την πόλη και τα γύρω αξιοθέατα Εκπαίδευση των μαθητών των σχολείων...α) ασφαλής οδήγηση Β) κανόνες κυκλοφορίας ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ η ιστοσελίδα διαφημίστηκε και διαδόθηκε κ έγινε δεκτή από τους τοπικούς ποδηλάτες ως ένα χρήσιμο εργαλείο όλοι οι μαθητές των δημοτικών σχολείων της πόλης συμμετείχαν σε προγράμματα ποδηλατικής εκπαίδευσης ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ Εφαρμογή των λύσεων που προτάθηκαν από την μελέτη σκοπιμότητας εφαρμογή των συστάσεων του BYPAD (βλ. έλεγχος ποδηλατικής πολιτικής και εφαρμογής μέτρων) και επανάληψη των ελέγχων σε περιοδική βάση συνεχής ενημέρωση και βελτίωση της ιστοσελίδας για ποδηλάτες ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ η περιοχή διαθέτει σημαντικό δυναμικό για την ανάπτυξη της ποδηλατικής μετακίνησης α)αρκετές περιοχές ενδιαφέροντος β)πόλη περιτρυγυρισμένη από φυσικά μονοπάτια γ) η πόλη βρίσκεται μεταξύ δύο Ευρωπαϊκών ποδηλατικών διαδρομών διεθνούς σημασίας ΤΕΛΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Απαιτούνται συνεχείς και μακροχρόνιες προσπάθειες με στόχο την ενθάρρυνση περισσότερων πολιτών να χρησιμοποιούν το ποδήλατο όχι μόνο ως μια δραστηριότητα ψυχαγωγίας / αναψυχής και άθλησης αλλά επίσης και ως μοντέλο βιώσιμης μετακίνησης ΣΧΟΛΙΑ (δικά μου) είναι εμφανείς οι ομοιότητες με τον Δήμο Πέλλας. Κομβικό σημείο στις διεθνείς ποδηλατικές διαδρομές του EUROVELO. Πολλές ομορφιές γύρω από την πόλη. Πχ πηγές Αραβησσού, Μουσείο Πέλλας, Ναυταθλητικό κέντρο Λουδία. Η εκπαίδευση των παιδιών των σχολείων θα πρέπει να γίνει από ειδικούς και όχι από δημοτικούς αστυνόμους όπως πολύ άστοχα πρότεινε η ομάδα μαραθονοδρόμων Γιαννιτσών. Το Πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής ΠΡΕΠΕΙ να είναι ανοικτό από το πρωί μέχρι το βράδι και όχι η λειτουργία του να εξαρτάται από το ωράριο κάποιου δημοτικού υπάλληλου, άσχετου με το αντικείμενο. Από προσωπική εμπειρία, όποτε πήγα με τον 6χρονο γιό μου ήταν κλειστό! Είναι κρίμα ένα πάρκο σαν κι αυτό να υπολειτουργεί και να διευθύνετε από ανθρώπους που έχουν άγνοια του αντικειμένου Όταν συνειδητοποιείς ότι αυτού του είδους η πρόοδος είναι εφικτή όταν υπάρχει η στήριξη των φορέων Τοπικής αυτοδιοίκησης σε συνεργασία πάντα με ενεργούς πολίτες, τότε είναι καλό να θέτεις τον πήχη των προσδοκιών ψηλά και να απαιτείς δεν θα αναφερθώ πχ στο Βέλγιο όπου υπάρχει στο Υπ. Δημοσίων έργων κ μεταφορών ειδική μελέτη για χώρους αποθήκευσης ποδηλάτων σε πολυκατοικίες(!) ούτε στο Aaloborg της Δανίας, ούτε και στο Brighton της Αγγλίας όπου κάθε γειτονιά συμμετέχει με ομάδες χρηστών στα δημοτικά συμβούλια. Πάντως το Brighton μοιράζεται την γνώση που έχει αποκομίσει ανταλλάσοντας εμπειρίες με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, δημιουργώντας μια τράπεζα πληροφοριών και μια "εργαλειοθήκη διδαγμάτων συμπερασμάτων και μεθόδων/πρακτικών. Το Brighton και τόσες άλλες πόλεις της Ευρώπης θα μπορούσαν να "έρθουν πιο κοντά μας" και να μάθουμε πολλά, εάν υπάρχει η βούληση από του εκλεγμένους που μας εκπροσωπούν και που νοιάζονται για το καλό μας και το καλό του τόπου που εκπροσωπούν. Ειδικά τώρα που δοκιμαζόμαστε από τις συνέπειες ολέθριων λαθών των πολιτικών μας, πρέπει με σοβαρότητα κ υπευθυνότητα να ακολουθήσουμε καινοτόμους ατραπούς αληθινής ανάπτυξης, και το ποδήλατο μπορεί να προσφέρει πολλά, και στους χρήστες και στην κοινωνία μας όσοι και όσες ενδιαφέρονται για την δημιουργία μιας ισχυρής ομάδας που θα ασκεί πίεση κ θα σχεδιάζει /υλοποιεί δράσεις, επικοινωνήστε στη ηλ .διεύθυνση odyseasthecyclist@gmail.com

Σαββόπουλος Κωνσταντίνος Οδυσσέας Πρωταθλητής ποδηλασίας Υπ.ποδηλατικής πολιτικής κ βιώσιμης μετακίνησης τοπικός συντονιστής EUROVELO